Não bộ- cơ quan kỳ diệu của cơ thể bắt đầu phát triển từ trong bụng mẹ. Dù sự học là việc cả đời, nhưng ngay từ năm đầu đời, não bộ vẫn có cơ hội phát triển dài lâu và học hỏi được nhiều điều đặc biệt.
Trước khi chào đời, trong bào thai đã có sự phân chia hàng tỉ tế bào não. Các tế bào này chỉ còn đợi sự kích thích để tạo ra một mạng lưới chức năng cho phép đứa trẻ nhìn, nghe, cảm nhận, nếm, ngửi và các kinh nghiệm giúp phát triển quá trình vận động, ngôn ngữ và các khả năng thông thường.
Bộ não trải qua ba quá trình tự nhiên nhưng hết sức quan trọng mà chúng ta có thể gọi tên là được kích thích, học hỏi và củng cố vỏ não. Được kích thích là hiện tượng căn bản, thú vị của não. Đối với trẻ, hàng 100 tỷ tế bào não đã hình thành ngay từ lúc ra đời. Tuy nhiên, chỉ có những tế bào não sớm được sử dụng, kích thích bằng các biện pháp thường xuyên, liên tục và mạnh mẽ thì mới được củng cố, trở thành mối liên kết thần kinh lâu dài, thực hiện chức năng của các chu trình hay mạng lưới quan trọng. những tế bào não không được sử dụng hiệu quả đều “ trơ ì”. Điều này có nghĩa nếu không được dùng đến, các tế bào đó đều chết đi.
Có những đứa trẻ khi sinh ra có não bộ “bình thường” hoặc không bị tổn thương nhưng lại rơi vào môi trường sống rất nhạt nhẽo, vô vị, trầm lặng, không động viên, trẻ có rất ít cơ hội phát triển giác quan Những đứa trẻ này không được phép hoạt động tự do, không có sự kích thích hay phối hợp giữa các giác quan- cơ quan vận động tương xứng.
Các nghiên cứu đều cho thấy những đứa trẻ bị nhốt vào khung tập đi sẽ bị phát triển chậm hơn hẳn những đứa trẻ được trườn, bò, tập đi trong một môi trường an toàn. Thêm vào đó, các thiết bị như khung tập đi chính là một nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương cho trẻ nhỏ. Nếu trẻ bị tước đoạt sự kích thích cảm giác, hoạt động vận động và cơ hội bộc lộ thì nó sẽ mất cơ hội vận hành toàn bộ chức năng cơ thể.
Dù cho việc loại thải tế bào não trơ ì là hiện tượng khắc nghiệt nhưng nó thể hiện tính thực dụng của bộ não lẫn cơ thể. Não bộ đòi hỏi nguồn năng lượng lẫn dưỡng chất có chất lượng cao, nhanh nhạy và chiếm đến 20% lượng oxy nạp vào cơ thể. Những khu vực não nào không được dùng đến thì sẽ được cho ngừng hoạt động, để dành các nguồn kể trên cho vùng não có nhu cầu.
Đồng thời với quá trình được kích thích quá trình học hỏi cũng diễn ra. Sự củng cố chu trình hoạt động của nơ ron não tạo nên hệ thống nơ ron hoạt động lâu dài nếu được kích thích hợp lý.
Quá trình củng cố vỏ não cũng diễn ra song song. Trong đó, các nơ ron phát triển lớp bảo vệ, giúp thiết lập các mối liên kết và thúc đẩy trao đổi thông tin. Nói đơn giản, não bộ phát triển nhờ được sử dụng, một người chỉ có hai lựa chọn là “ sử dụng hoặc đánh mất tế bào não”.
Mỗi ngày đi qua đều rất đáng giá, con cái chúng ta mong muốn được khám phá thế giới xung quanh ngay từ lúc chào đời. Việc chăm sóc cho bộ não trẻ cũng quan trọng không kém việc chăm chút cho dạ dày của chúng.
Các tin khác